Meyve Sebze Soğuk Muhafaza Depoları
Meyve ve sebzeler uygun koşullarda depolanınca, taze haldeki niteliklerini bir süre
, önemli ölçüde korurlar. Soğuk hava deposunda depolanacak meyve ve sebzelerin hastalıksız, yeknesak ve standart olması gerekmektedir. Yurdumuzdaki soğuk depolarda belli başlı bir iki meyvenin depolandığı, diğerlerinin ise taze olarak yalnız yetiştirildikleri sürelerde tüketildikleri gözlenmiştir. Ülkemizde önem sırasına göre bazı meyve türlerinin depolama koşulları belirtilmiştir.
Soğuk Muhafaza Odası Özelikleri
Soğuk depolarda en çok muhafaza edilen meyvelerin başında elma gelmektedir. Genel olarak 15 Haziran’dan başlayarak Aralık ayı sonuna kadar hasat edilebilmesine karşın, çeşitlerine göre farklı hasat tarihleri de vardır. Elmaların uzun süre soğukta muhafazası için hasattan hemen sonra çabuk soğutulmaları zorunluluğu bulunmasına karşın ani ısı değişimine duyarlı çeşitlerin hassasiyetleri de göz önüne alınarak depolama ısısına yavaş yavaş ulaştırılmalıdırlar. Elmalar için optimal ısı derecesi 2°C, 4°C arasındadır. Uygun bağıl nem ise %85 – 90 arasında olmalıdır. Bu koşullarda ortalama muhafaza süresi 3-6 aydır.
Soğuk depolarda muhafaza edilen ürünler içinde elmadan sonra en önemli sırayı üzüm almaktadır. Üzüm, genel olarak 15 Haziran’dan başlayarak Aralık ayının son haftasına kadar hasat edilmektedir. Üzüm, diğer birçok meyve türlerinin aksine hasat edildikten sonra olgunlaşmaya devam edemediğinden görünüş ve duyusal özellikler bakımından tam yeme oluşumuna erişince kesim yoluyla hasat edilmek zorundadır. Hasat edilen üzümler muhafaza edilmek üzere kısa süre içinde ön soğutmaya tabi tutulmalıdır. Depo ısısı -1°C, 0°C, bağıl nem oranı da %90-95 olmalıdır. Su kaybı fazla olduğu için nem oranı yüksek tutulmalıdır. Bu koşullar sağlandığında üzümün depolama süresi 3-6 aydır.
Hasat sonrası fizyolojik değişim çok çabuk olduğu için kısa sürede toplanmalıdır. Ağaçta olgunlaşma fazla beklendiği takdirde depolama ömrü azalır. Armutların en iyi biçimde depolanabilmesi için ön soğutma yapılmalı, -1°C ile -2°C arasında %90-93 nemde depolanmalıdır. Bu koşullar sağlandığında 1-6 ay muhafaza edilebilir.
Portakal çeşidine bağlı olmak üzere 4°C -10°C ısı ve %75-90 nem içeren bir ortamda 1-4 ay süresince muhafaza edilebilir.
Ağaç olumu sırasında hasat edilen limonda depolama süresi uzamaktadır. Yeşil limonlar 10°C ile 14°C sıcaklık ve % 85-90 nem içeren ortamlarda 1-5 ay, sarı olanlar da 00 ile 5°C ‘de 2-4 hafta muhafaza edilebilmektedir.
Ülkemizde üretilen mandalinaların soğuk depolarda muhafazası henüz yapılmamaktadır. Mandalina -2°C ile 2°C ‘de donmakta olup %75-80 nemde 5°C ile 10°C sıcaklıkta 1-1,5 ay müddetle saklanabilir.
Ortalama 10°C ile 15°C arasında, % 85-90 nemde 1-2 ay süre ile depolanabilmektedir. Başarılı bir muhafaza için meyvenin sağlıklı olması gerekir. Ayrıca çok olgun ve etilenle sarartılmış meyveler depolanmamalıdır.
Çok erken toplanmış şeftalide kepeklenme görülür. İyi renk almamış olanlar 1,5 gün süre ile 21 – 24°C ‘de renklenir,-0,5°C ile 0,5°C arasında %90 nemde 2-4 hafta depolanabilir.
Muhafaza ve taşıma olanağı sınırlıdır. 0°C ‘de 7 gün depolanabilir. Çilekte optimal muhafaza derecesi 0°C ile 2°C’dir.
-2°C ‘de donduğu için 0°C – 4°C arasında %75-85 nem ortamında 2-8 hafta depolanabilir. Kayısı, soğuk muhafaza için yeterli derecede sertken toplanmalıdır.
Karpuz 4°C‘de, kavun ise düşük sıcaklığa hassas olduğundan 5–10°C’de depolanır.
Sarartılmış muzlar için en uygun depolama ısısı 13 – 16°C, yeşil olanlar için 11 – 14°C ‘dir. Bağıl nem yeşilde %90-95, sarılarda ise %85-90 olmalıdır.
